Ryby i owoce morza to jedno z najzdrowszych rodzajów pokarmów. Niestety wciąż odgrywają zbyt małą rolę w codziennym żywieniu Polaków. Potrawy z ryb i owoców morza spożywane są głównie w krajach śródziemnomorskich i na południu Europy. Tymczasem owoce morza są dobrym źródłem wielu wysokowartościowych składników, jak  białko, witaminy z grupy B, jod, wapń, selen czy fluor. Taka zawartość bardzo dobrze wpływa na nasz organizm, dlatego warto lepiej poznać owoce morza i czerpać z nich jak najwięcej.

Owoce morza to jadalne morskie lub słodkowodne zwierzęta bezszkieletowe, głównie skorupiaki (homary, kraby, krewetki) i mięczaki.(ostrygi, omułki, ośmiornice, kałamarnice). Te coraz łatwiej dostępne produkty żywnościowe z jednej strony odstraszają swoim wyglądem, z drugiej budzą zainteresowanie i chęć spróbowania. Pod względem żywieniowym charakteryzują się wysoką wartością odżywczą i mogą stanowić doskonały zamiennik mięsa oraz ryb w naszym codziennym menu. Dzięki tym małym zwierzętom morskim nasza codzienna racja pokarmowa może zyskać wiele cennych składników odżywczych.

Wartości odżywcze owoców morza

Bogate w białko owoce morza są niskokaloryczne, lekkostrawne i pożywne, dlatego mogą być spożywane nawet przez osoby z nadwagą.  Mięczaki i skorupiaki są doskonałym źródłem wielu niezbędnych składników odżywczych, np. nienasycone kwasy tłuszczowe, tzw. kwasy omega-3; witaminy B12, potrzebnej do tworzenia czerwonych krwinek oraz prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także cynku, odpowiedzialnego m.in. za rozwój i prawidłowe działanie układu płciowego czy gojenie się ran. Owoce morza zawierają też w różnych ilościach (w zależności od rodzaju) witaminy B1, B2, PP oraz takie składniki mineralne jak selen (zapewnia działanie wszystkich komórek, działa przeciwnowotworowo), wapń (niezbędny budulec kości), magnez (wzmacnia mięśnie, koi nerwy; jego brak w organizmie powoduje bezsenność i uczucie zmęczenia) i jod (niezbędny do produkcji hormonów tarczycy). W owocach morza znajdziemy także żelazo odpowiedzialne za aktywność fizyczną, koncentrację i sprawność umysłową; jego brak powoduje anemię, zaburzenia łaknienia i wpływa na obniżenie odporności. Mają mało tłuszczu, są lekkostrawne i przyczyniają się do zapobiegania chorobie wieńcowej. Dlatego m.in. warto wprowadzić je do swojej diety.  Należy jednak pamiętać, że gotowane, smażone lub duszone często tracą wiele substancji odżywczych, dlatego ważne jest, aby nasza dieta była urozmaicona, a sposób przygotowania nie pozbawiał ich walorów odżywczych. Dla dań przygotowanych bez dodatku tłuszczu (gotowanie na parze, pieczenie) jest niska i wynosi od 60 do 115 kcal/100g, wyraźnie wyższa jest w przypadku gotowych przetworów z owoców morza i smażonych dań z ich udziałem.

Oprócz zalet mają też niestety wadę – często bywają przyczyną uczulenia. U niektórych osób, po spożyciu owoców morza, może pojawić się pokrzywka lub inne uczulenie. Nie wszystkim też osobom ich właściwości odżywcze służą równie dobrze. Cierpiący na dnę moczanową nie powinni jeść skorupiaków i mięczaków w dużych ilościach, ponieważ zawierają one puryny, które wpływają na podwyższenie poziomu kwasu moczowego we krwi. Osoby z nadciśnieniem lub na diecie niskosodowej również powinny ograniczyć frutti di mare, ponieważ zazwyczaj gotuje się je w osolonej wodzie.

Owoce morza

Homar

Z wyglądu przypomina raka rzecznego; podczas gotowania jego pancerz zmienia kolor na czerwony. Homar zawiera białe, delikatne, chude mięso i często jest poddawany na zimno. Możemy go przygotować poprzez duszenie, gotowanie, pieczenie.

Krab

W Polsce kraby dostępne są rzadko i to tylko mrożone. Mięso kraba jest delikatne –  białe w szczypcach i ciemne w pancerzu. Krab jest przygotowywany w postaci sufletu i często podaje się go do sałatek. Czasem można spotkać w sklepie paluszki krabowe, które są najczęściej imitacją mięsa krabowego.

Krewetki

Najpopularniejsze są szare krewetki, jednak smaczniejsze są krewetki różowe i czerwone; możemy rozróżnić krewetki małe – koktajlowe, i większe – królewskie. Na rynku możemy spotkać tylko krewetki ugotowane i zamrożone, obrane albo w skorupce, całe lub same ogony. Krewetki podajemy na zimno i na gorąco. Doskonale nadają się do zupy, naleśników, omletów, sałatek, musów i past.

Małże jadalne

W Polsce głównie możemy spotkać małże wędzone, marynowane i mrożone. Mięso małży bywa twarde i ma intensywny smak. Dodaje się je do zup i sałatek.

Ostrygi

Sprzedawane są żywe w zamkniętych muszlach, a ich mięso jest kremowoszare i  soczyste. Możemy je podpiec na ruszcie, obgotować, podsmażyć, ale najlepiej smakują na surowo.

Muszle św. Jakuba

Te owoce morza możemy dodać do sałatek, sosów i dań rybnych. Przygotowujemy je poprzez smażenie w głębokim tłuszczu, pieczenie na grillu, zapiekanie oraz gotowanie. Ich mięso jest kremowobiałe o intensywnym morskim smaku.

Mule

Ich mięso jest białe i delikatne, o słodkawym smaku. Możemy je spotkać w postaci mrożonych i świeżych, w muszlach i obrane. Gotujemy je na parze, dusimy we własnym sosie lub pieczemy w piekarniku.

Ośmiornice

Ich mięso jest sprężyste i o morskim zapachu. Robimy z nich zupy, sałatki, możemy je udusić z warzywami lub podawać z makaronem. Spotykamy na rynku ośmiornice już oczyszczone lub duże pokrojone na kawałki oraz w mrożonkach mieszanek owoców morza.

Kalmary

Zazwyczaj smażymy je na głębokim tłuszczu, pieczemy na ruszcie, dusimy, gotujemy z nich zupę.

Ich mięso jest delikatne o słodko-morskim smaku. W sklepie spotkamy kalmary mrożone, całe lub pokrojone w pierścienie. Doskonale smakują kalmary faszerowane ryżem lub bułką namoczoną w mleku z dodatkami.

Owoce morza warto podawać doprawione łagodnymi ziołami, np. prowansalskimi, czosnkiem, cytryną lub przeciwnie – dla kontrastu – z chili, imbirem i limonką. Niesamowite połączenia następują przy zestawieniu ze smakami kuchni śródziemnomorskiej: białym winem, oliwą, rozmarynem i pomidorami.

Na co zwracać uwagę przy zakupie

Wprowadzając owoce morza do swojej diety warto mieć na uwadze ich pochodzenie i termin przydatności do spożycia. Najlepsze i najwartościowsze są w dniu połowu, ale nie każdy może sobie na taki rarytas pozwolić, chociażby z racji miejsca zamieszkani a (w głębi lądu). Kupujemy więc frutti di mare mrożone lub w konserwowych zalewach itp. Jeśli uda nam się dostać żywe, należy je przechowywać nie dłużej niż 2 dni, w temperaturze 0-5 st. C. Zamrażane przechowujemy nie dłużej niż 2 miesiące. Zwracaj też uwagę na miejsce, z którego pochodzą owoce morza, które kupujesz. Mięczaki odżywiają się, filtrując wodę, z której czerpią tlen i pożywienie, dlatego jeśli w wodzie znajdą się jakiekolwiek zanieczyszczenia, jest prawdopodobne, że takie same, ale w większym stężeniu znajdą się w mięczakach, a potem w twoim organizmie. Najbezpieczniejsze są skorupiaki i mięczaki hodowane w wyspecjalizowanych gospodarstwach, w czystych wodach. Nigdy nie należy zbierać podczas wakacji małży na plaży i ich spożywać, jeśli nie ma się pewności, że okoliczne wody są czyste. Aby uniknąć zatrucia owoce morza należy kupować tylko ze znanych źródeł. Przed gotowaniem sprawdzamy czy skorupki muszki są dokładnie zamknięte. W każdą niedomkniętą małże należy stuknąć nożem, jeśli się nie zamknie, trzeba ją wyrzucić.

Zniwelowanie morskiego zapachu

Wykąp je

Zanurzenie owoców morza przez pół godziny w zimnym mleku pozwala obniżyć nieprzyjemny zapach podczas gotowania.

Zmniejsz ogień

Niższa temperatura powoduje mniejsze wydzielanie się zapachów. Sprawdza się tu piekarnik i gotowanie na parze.

Umyj naczynia

Skorupki, pancerzyki i inne resztki zawiąż w plastikowej torbie. Talerze umyj od razu po posiłku, a patelnię lub garnek napełnij wodą z octem (lub cynamonem) i zagotuj na wolnym ogniu. Po 20 minutach nie będzie w kuchni śladu po zapachu.

Ze względu na cenne składniki odżywcze, warto przełamać opory i włączyć owoce morza do swojego menu. Obok urozmaicenia diety oraz istotnych składników pokarmowych zyskujemy również nowy smak i walory kulinarne. Owoce morza są doskonałe na każdą okazję, a na dodatek są smaczne i zdrowie. Dlatego może warto sięgnąć po nie przy najbliższym przyjęciu. Znajomi na pewno będą zachwyceni.

Źródła: mamzdrowie.pl, womenshealth.pl, portal.abczdrowie.pl, portalaktywni.com