…że dobry na przeziębienie, że przyprawiamy nim dania, że brzydko pachnie po nim z ust? To wszystko prawda, jednak wiedza o czosnku jest znacznie rozleglejsza. Czas poznać więcej faktów i bardziej świadomie korzystać z tego warzywa w kuchni (i nie tylko!).

Tak, czosnek to warzywo, nie jak sądzi część ludzi – przyprawą ani ziołem. Czosnek wykorzystujemy zarówno w kuchni jako część składową potraw lub do nadania im smaku. Małe ząbki mogą służyć również jako lekarstwo lub składnik kosmetyków naturalnych. Odmiany kwitnące zaś uprawia się jako cieszące oko rośliny ozdobne.

Czy wiesz, że czosnek to warzywo znane i popularne od tysięcy lat? Udokumentowano, iż w starożytności używano go jako środek podnoszący ducha walki, dodający sił i odwagi. W Egipcie podawano go budowniczym podczas pracy przy wznoszeniu piramid. Rzymianie zaś żuli czosnek przed walkami wręcz. Na przestrzeni dziejów utarło się przekonanie, iż czosnek posiada niezwykłą moc.

Mimo tak dużej popularności i stosowania go od tysięcy lat, dopiero w 1944 roku udało się rozszyfrować skład czosnku i dokładnie poznać wszystkie zawarte w nim substancje lecznicze.  To wtedy właśnie ustalono i wyizolowano takie substancje jak: allicyna oraz trójsiarczek dwuallilu. Rozpadowi enzymatycznemu alliny do allicyny, jaki następuje po przekrojeniu lub rozgnieceniu czosnku, zawdzięcza on swój intensywny i bardzo charakterystyczny zapach. Udowodniono, że oba związki działają przeciwbakteryjnie i przeciwnowotworowo. Jednak najważniejsze oddziaływanie wykazują swoimi właściwościami bakteriobójczymi i bakteriostatycznymi. Do siarkowych związków lotnych (olejków czosnkowych) należy allistatyna, która wykazuje wysoką skuteczność leczenia przeziębień i infekcji układu oddechowego. Czosnek zawiera również cukier błonnik, związki organiczne, flawonoidy, flawony, związki śluzowe oraz witaminy z grupy B i składniki mineralne. Ząbki zawierają potas, selen, wapń, siarkę, fosfor, żelazo i magnez. Liście czosnkowe (tzw. szczypior) są zasobne w prowitaminę A oraz witaminy B, PP oraz C.

Ciekawostką jest, że poszczególne odmiany czosnku mogą znacznie różnić się między sobą składem chemicznym i zawartością olejków. Badania wykazały, że jest to silnie związane z terenem uprawy np. czosnek z okolic górskich (Podhale) zawiera ponad 50% więcej olejków od czosnku typu nizinnego (obszary Topoli Pińczowskiej).

Jakie są te wszechstronne właściwości czosnku? Otóż posiada właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Można go stosować jako naturalny antybiotyk, niszczący populację bakterii chorobotwórczych w układzie pokarmowym i oddechowym. Substancje aktywne wspomagają metabolizm tłuszczów w organizmie i przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Korzystnie wpływa na profil lipidowy podwyższając poziom „dobrego” cholesterolu HDL w stosunku do „złego” LDL, obniżając poziom trójglicerydów. Cukrzycy używają czosnku jako środek obniżający poziom glukozy, ponieważ obecne w nim substancje wzmagają produkcję insuliny wytwarzanej przez trzustkę. Dodatkowo związki siarki obecne w ząbkach mobilizują białe krwinki do czynnej obrony organizmu przed czynnikami zakaźnymi. Czosnek działa pobudzająco na żołądek i wątrobę, zwiększa ilość wydzielanego soku żołądkowego i żółci, co poprawia trawienie, zapobiega wzdęciom i reguluje przemianę materii. Warzywo to znosi kolki, bóle brzucha oraz oczyszcza krew – stąd znajduje zastosowanie w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka przebiegających  z zaburzeniami odczynu kwasowo-zasadowego pH żołądka oraz w stanach upośledzonego wytwarzania żółci. A na to wszystko czosnek sprawdza się w leczeniu anemii i braku łaknienia, gdyż pobudza i zaostrza apetyt.

Do czego przyda nam się czosnek w kuchni? Dzięki temu, że wykorzystujemy go w wielu postaciach – świeży, suszony, sproszkowany, granulowany – przyprawiamy nim potrawy zarówno z owoców morza, jak i drobiu, mięs czerwonych i białych. Czosnek podnosi walory smakowe mięs tłustych, takich jak wieprzowina i baranina. Ale nadaje się nie tylko do mięs – świetnie sprawdzi się jako dodatek aromatyczny do makaronów, gulaszy, zup, zapiekanek, sałatek i surówek. Czosnek jest niezastąpioną częścią składową kabanosów, salami oraz ailloli (francuski majonez sporządzony z jajek, oliwy z oliwek oraz zgniecionego, świeżego czosnku). Masło czosnkowe jest klasycznym dodatkiem do ślimaków, skorupiaków i filetów rybnych. Warto wiedzieć, że czosnek dodany do zalewy zapobiega psuciu się mięsa i przetworów warzywnych, dzięki czemu śmiało możemy go stosować jako konserwant żywności.

Smacznego!

Żródło:

https://www.fit.pl/dieta/