Co wiesz o hipnagogii?

       Części z nas, tuż przed zaśnięciem, zdarzyło się doświadczyć niewytłumaczalnego wrażenia zawieszenia między jawą a snem. Jesteśmy wtedy w stanie odbierać realistyczne wrażenia wzrokowe czy słuchowe, które są jedynie wytworem naszej wyobraźni. O co chodzi?

 

Hipnagogia

Hipnagogię tłumaczy się jako zjawisko fizjologiczne u człowieka, pojawiające się w momencie zasypiania. Umysł potrafi się w tym momencie niejako „zawiesić” między snem a jawą, a towarzyszą temu bardzo realistyczne wrażenia zmysłowe – wzrokowe, słuchowe czy nawet kinestyczne. Wszystko to powoduje dezorientację u osoby, którą to dotyka, gdyż często nie jesteśmy w stanie odróżnić czy to, co właśnie przeżywamy jest prawdą czy sennym urojeniem.

Przyjęło się traktować hipnagogię jako omamy, jest to jednak błąd. Omamy to zaburzenia percepcji, które występują bez pojawienia się bodźca zewnętrznego (w tym wypadku zapadania w sen). Wykonano badanie PET, aby stwierdzić jak powstają omamy. Okazało się, że występują w okresach podwyższonej aktywności  w rejonie wzgórza, podwzgórza, hipokampu oraz części kory. Inaczej mówiąc: pojawiają się w obszarach aktywowanych przez odczucia słuchowe, co sprawia wrażenie realnych wrażeń zmysłowych. Omamy najczęściej towarzyszą chorobom psychicznym, tak jak: schizofrenia, mania, psychoza, depresja, zaburzenia świadomości. Pojawiają się również jako efekt uboczny zażywania substancji psychoaktywnych oraz nadużycia alkoholu.

Dla odróżnienia omamy hipnagogiczne nie są zjawiskiem psychopatologicznym. Hipnagogia to stan pojawiający się w momencie przechodzenia ze stanu czuwania w sen. Objawy te nie są wynikiem choroby psychicznej, a całkowicie naturalnym zjawiskiem wynikającym z fizjologii.

Przyczyny hipnagogii

Jako główne przyczyny tego odmiennego stanu świadomości, podaje się rozregulowany rytm dobowy, pierwszy objaw narkolepsji, przemęczenie oraz doznanie skrajnych emocji w ciągu dnia.

Autorem tego pojęcia był francuski uczony i lekarz Louis Ferdinand Alfred Maury. Hipnagogia to połączenie słów hipnos (sen) oraz apogeus (przewodnik). Kolejny badacz, Frederic Myers opisał inne zjawisko dotyczące sfery snu, nazywając je omamami hipnopompicznymi. Te doznania pojawiają się zaraz po przebudzeniu. Psychiatrzy rozróżniają te dwa odrębne zjawiska na podstawie momentu snu, w którym one zachodzą. Hipnagogia ma miejsce tuż przed zapadnięciem w głęboki sen, omamy hipnopompiczne pojawiają się podczas wybudzenia ze snu.

Objawy hipnagogii

Pierwsze zetknięcie z hipnagogią i uświadomienie sobie, że dzieje się z nami coś nienaturalnego, może  być mocno niepokojące.  Wiemy, że zasypiamy, a zaczynamy snuć realne wizje, które przeplatają się z naszym odczuciem rzeczywistości – np. nadal znajdujemy się w tym samym miejscu i pozycji, wyglądając tak samo, a słyszymy głosy brzmiące zaraz obok nas. Możemy mieć też inne odczucia – poczuć dotyk, zapach. Zdarza się, że obrazy te są przyjemnie dla nas – widzimy bliskie osoby, piękne krajobrazy. Zdecydowanie częściej jednak są to wrażenia czysto abstrakcyjne – mozaiki, formy geometryczne, migoczące światła, jaskrawe kolory, obłoczki – obracają się w naszym umyśle jak w kalejdoskopie.

Znaczenie hipnagogii

Zjawisko to wciąż pozostaje zagadką i jest źródłem sporów między badaczami i lekarzami. Część uczonych traktuje hipnagogię jako niewiele znaczącą aktywność mózgu, która pozwala na rozładowanie napięcia w organizmie. Inni jednak widzą w tym zjawisku o wiele więcej. Stawiają hipnagogię obok snów – jedni ludzie śnią i nie pamiętają nic po przebudzeniu, inni potrafią świadomie kreować rzeczywistość i zdarzenia w swoich snach. Hipnagogia zaś zawiesza rzeczywistość we śnie, co ma często głębokie znaczenie i świadczy o bogatej wyobraźni i nieprzeciętnej inteligencji. Takie stanowisko zajmuje psycholog Andreas Mavromatis, który wiąże wizje hipnagogiczne ze sferą snów, kreatywnością, medytacją, doświadczeniami mistycznymi i zjawiskami paranormalnymi. Badacz określa hipnagogię  jako czwarty stan, obok snu, jawy i śnienia.  A wszystko to dzieje się i wynika z anatomii naszego mózgu – wzgórze, uznawane z a centrum ludzkiej świadomości i prawdopodobne źródło omamów hipnagogicznych, jest połączone z układem limbicznym, półkulami mózgu tzw. mózgiem gadzim, czyli podświadomą, ewolucyjnie najstarszą  częścią mózgu, która pozostaje poza kontrolą świadomości. Mavromatis twierdzi, że każda z tych części posiada odrębną świadomość, która może być „obca” dla pozostałych.  I stąd właśnie objawy hipnagogii – wrażenie ruchu ciała, mrowienia, wibracji, uderzenia zimna lub gorąca, wrażenia unoszenia bądź spadania. Jednak to wszystko pozostaje w sferze naszej wyobraźni i  nie powinniśmy się tym martwić. Dobranoc

Źródło:

https://portal.abczdrowie.pl/zawieszony-miedzy-snem-a-jawa-hipnagogia